Terapia poprzez sztukę, to arteterapia. Zalecana jest ludziom
zarówno zdrowym, jako metoda odprężającą, jak i chorym.
Naturalną potrzebą dziecka w wieku przedszkolnym jest potrzeba swobodnej ekspresji: plastycznej, werbalnej, muzycznej, ruchowej, i innej. Ekspresja jest wyzwoleniem się napięć psychicznych, odwracaniem uwagi skoncentrowanej na samym sobie i własnym „ja”, ujawnia rzeczywiste, prawdziwe emocje i uczucia. Ekspresja naturalna to wrodzona potrzeba wyrażania siebie, swoich przeżyć w wytworach albo zachowaniu się. Jest to także komunikowanie innym ludziom swoich myśli, uczuć i przeżyć. Ekspresja naturalna dziecka to z jednej strony spontaniczne wyrażanie jego osobistych przeżyć i doznań, a z drugiej odbicie postrzeganego świata. Ekspresja jest naturalną potrzebą i koniecznością, zapewniającą pełny rozwój dziecka, bowiem intensyfikuje procesy poznawcze, emocjonalne i motywacyjno-wolicjonalne. Zapobiega jednostronnemu rozwojowi intelektu, a przede wszystkim pozwala nawiązywać kontakty społeczne z rówieśnikami. Jako forma czynnego działania staje się źródłem radości, drogą samorealizacji i rozwoju.
Wyzwolenie się naturalnej ekspresji dziecka może odbywać się podczas zajęć z arteterapii.
Arteterapia, której celem jest ujawnienie zahamowań blokujących poznanie, uczenie się, rozwój zdolności, kształtowanie osobowości, a tym samym odkrycie nowych możliwości i osiągnięcie
zmian w zachowaniu, może być realizowana przez:
- muzykoterapię
- teatroterapię
- bajkoterapię
- sztuki plastyczne
Muzykoterapia – wpływa na sferę emocjonalną. Może działać uspokajająco lub też aktywizująco. Poprawia samopoczucie, wpływa korzystnie na system nerwowy. Wartość terapeutyczną
posiada zarówno odbiór treści muzycznych, jak również swobodne tworzenie, improwizacja. Dzięki muzykoterapii dzieci rozwijają swoją wrażliwość i wyobraźnię muzyczną, wyczucie rytmu, uczą się skupienia, koncentracji, dyscypliny.
Teatroterapia – w metodzie tej stosuje się głównie psychodramę, za pomocą, której odreagowuje się różne urazowe przeżycia z przeszłości, które rzutują w znaczący sposób na obecne życie. Dzięki tej metodzie uwalniane są silne lęki i emocje. Poznaje i zaczyna rozumieć siebie i innych.
Bajkoterapia – polega na czytaniu literatury odpowiednio dobranej do stanu psychicznego odbiorcy. Literatura piękna, biografie, bajki terapeutyczne, baśnie wprowadzają dziecko w inny świat. W literaturze dziecko odnajduje szereg pomysłów na temat tego jak radzić sobie z własnymi problemami. Bajkoterapia przyczynia się do rozwoju wrażliwości społecznej, wyobraźni, poszerza sferę przeżyć, wpływa na poczucie własnej wartości i pozwala uwierzyć we własne siły.
Terapia przez sztuki plastyczne – ekspresja plastyczna jest najbardziej powszechną formą arteterapii. Stosuje się tutaj najczęściej takie techniki, jak:
- malowanie pędzlem
- malowanie palcami, całymi dłońmi
- malowanie „mokre w mokrym”
- odbijanie plam, kształtów
- rozdmuchiwanie farby przez rurkę, malowanie nitką
- składanie papieru (origami)
- lepienie z gliny, masy solnej, papierowej, modeliny
- rzeźbienie
- wycinanki
- wyplatanie
- haft i wiele innych
Działania plastyczne wymagają zaangażowania, twórczej postawy, zmuszają do refleksji, wyzwalają inwencję i rozwijają wyobraźnię. Aktywność plastyczna wzbogaca i intensyfikuje rozwój osobowości, rozwija motorykę, usprawnia procesy psychiczne. Przyczynia się również do wyzwalania przeżyć emocjonalnych i zainteresowań. Terapeutyczna funkcja sztuki polega na rozładowaniu lęków, kompleksów i napięć za pomocą sztuki.